На месцы канцлягеру, дзе паводле савецкіх ацэнак загінула 80 000 ваеннапалонных і мірных грамадзян, у 1964 годзе быў усталяваны абэліск, а ў 2012 побач зь ім адкрылі капліцу. Аднак само месца, дзе знаходзяцца магілы, застаецца практычна не дагледжаным.
У нізіне з самымі буйнымі магіламі былі ўсталяваныя некалькі абэліскаў у выглядзе дашчаных пірамід з чырвонымі пяціканцовымі зоркамі ўверсе. Потым, у 1990-х гадох, гэтае месца было аточанае сымбалічнай агароджай з драўляных крыжоў.
Цяпер каля 20 гэтых крыжоў паваленыя. Большасьць зь іх, хутчэй за ўсё, упалі з натуральнай прычыны – адгнілі на ўзроўні зямлі. Падзеньне, выглядае, паскорыла і выпальваньне сухой травы, якое прайшлося па могілках з боку гаражоў. Аднак частка крыжоў разламаная, і іх папярочкі параскіданыя на такую адлегласьць, на якую не маглі адляцець пры падзеньні.
Цалкам разбураны адзін з абэліскаў – у яго адарваныя два бакі піраміды і яны часткова разламаныя на асобныя дошкі. Наўрад ці такое пад сілу стыхіі – хутчэй за ўсё, тут былі прыкладзеныя чалавечыя рукі. На іншым абэліску таксама спрабавалі адарваць адну са сьценак. Яшчэ адна пірамідка пазбавілася зоркі, але тут, здаецца, іржа зрэзала цьвікі, якімі яна трымалася.
Цікава, што нядаўна тут праводзіліся работы – па пэрымэтры пахаваньня высаджаны некалькі дзясяткаў саджанцаў. Аднак усе разбурэньні пры гэтым пакінутыя як ёсьць. Другое па велічыні пахаваньне ахвяр нацыстаў у Беларусі, здаецца, нягледзячы на набліжэньне 70-годзьдзя Перамогі прыводзіць у парадак не зьбіраюцца.
Крыніца: Народныя навіны Віцебска
https://vitebskspring.org/news/roznae/item/530-na-mestsy-pakhavannyau-u-5-m-palku-zlamanyya-kryzhy-i-nekalki-abeliskau#sigProId9c60d4e2a1