Пятніца, 22 Снежань 2023

Улады зрабілі больш жорсткімі нормы Закона аб свабодзе сумлення і рэлігійных арганізацыях

Ацаніць гэты матэрыял
(1 голас)
Ілюстрацыйнае фота Ілюстрацыйнае фота

У другім чытанні ў Палаце прадстаўнікоў 29 лістапада 2023 г. быў прыняты Закон аб свабодзе сумлення і рэлігійных арганізацыях. У законе з'явіліся новыя нормы, якія ўскладняць як рэгістрацыю новых арганізацый, так і працу наяўных. І калі Закон уступіць у сілу і ўсе дзейныя рэлігійныя арганізацыі павінны будуць прайсці дзяржаўную перарэгістрацыю.

Галоўнай праблемай рэалізацыі права на свабоду рэлігіі застаецца патрабаванне ўладаў абавязковай рэгістрацыі рэлігійных арганізацый. Калі няма рэгістрацыі вінаватыя могуць быць пакараныя ў рамках арт. 193-1 КК.

Для рэгістрацыі прадугледжваюцца новыя, яшчэ больш жорсткія абмежаванні і ўмовы, больш за тое пасля прыняцця названага закона прадугледжана абавязковая перарэгістрацыя ўсіх рэлігійных арганізацый, ужо зарэгістраваных да яго прыняцця, увядзенне больш жорсткіх абмежаванняў і ўмоў для рэгістрацыі.

Цяпер, каб мець легітымную абшчыну, неабходна знайсці 20 паўналетніх грамадзян Рэспублікі Беларусь, зарэгістраваных у адным або сумежных населеных пунктах. Адпаведна, калі ў рэлігійнай абшчыне менш за 20 такіх чалавек, яе дзейнасць аказваецца па-за законам. Больш за тое, заснавальнікамі і кіраўнікамі рэлігійнай арганізацыі не могуць быць асобы, "датычныя да экстрэмісцкай" ці "тэрарыстычнай дзейнасці".

Пры рэгістрацыі неабходна прадставіць пакет дакументаў, у тым ліку спіс заснавальнікаў, у якім указаны не толькі асабістыя даныя, але і месца працы і нумар кантактнага тэлефона. Такім чынам, кожнага з заснавальнікаў рэлігійнай арганізацыі можна будзе падвергнуць дадатковай праверцы.

Для рэлігійных аб'яднанняў павышаецца планка — цяпер для рэгістрацыі рэспубліканскага аб'яднання неабходна не менш як 15 абшчын, адна з якіх дзейнічае ў Рэспубліцы Беларусь хаця б 30 гадоў.

Усе рэлігійныя арганізацыі, зарэгістраваныя да прыняцця новага закона, павінны будуць прайсці працэс перарэгістрацыі, інакш іх дзейнасць будзе па-за законам.

Пашыраны спіс падстаў для ліквідацыі рэлігійных арганізацый – гэта ў тым ліку дзейнасць, якая супярэчыць знешняй і ўнутранай палітыцы Рэспублікі Беларусь, а таксама дзейнасць, накіраваная на прапаганду экстрэмісцкай дзейнасці, якая тлумачыцца вельмі пашырана і часта выкарыстоўваецца як абвінавачанне супраць апанентаў рэжыму.

У новай рэдакцыі Закона закладзена права ўладаў весці пастаянны маніторынг і нагляд за рэлігійнымі арганізацыямі. Гэта датычыцца іх дзейнасці ў цэлым, а ў прыватнасці за рэлігійнай асветай і рэлігійнай літаратурай.

Што да рэлігійнай асветы ў нядзельных школах, то ўлады будуць правяраць адукацыйныя праграмы на адпаведнасць ідэалогіі беларускай дзяржавы. Пры гэтым на рэлігійныя арганізацыі ўскладаецца абавязак падаваць у мясцовыя выканкамы справаздачы аб дзейнасці нядзельных школ. Падобныя патрабаванні распаўсюджваюцца і на рэлігійную літаратуру, аўдыё і відэа матэрыялы. Калі матэрыялы прыбылі з-за мяжы літаратура і матэрыялы павінны прайсці экспертызу, і толькі пасля гэтага інфармацыйная прадукцыя атрымае дазвол на распаўсюд у Беларусі.

У параўнанні з папярэдняй версіяй законапраекта, у якой рэлігійная літаратура не магла паступаць у бібліятэчны фонд адукацыйных устаноў, у новай версіі гэтае абмежаванне было знята.

У адносінах да рэлігійнай літаратуры і прадметаў культу станоўчай зменай з'яўляецца тое, што асобам, якія знаходзяцца ў месцах утрымання пад вартай і адбыванні пакарання «могуць мець, атрымліваць, набываць і карыстацца рэлігійнай літаратурай і прадметамі культу».

Таксама заканадавец значна абмежаваў місіянерскую дзейнасць. Гэтая дзейнасць можа весціся толькі ад імя зарэгістраваных рэлігійных арганізацый на тэрыторыі, якая належыць дадзенай рэлігійнай арганізацыі, пры гэтым абмяжоўваецца кола асоб, якія такую ​​дзейнасць могуць ажыццяўляць. Да іх адносяцца кіраўнік рэлігійнай арганізацыі, член яе органа кіравання або святар.

Варта адзначыць, што Закон не мае дакладнага тлумачэння місіянерскай дзейнасці ў СМІ і ў сетцы Інтэрнэт. З яго палажэнняў не зразумела, ці з'яўляецца парушэннем распаўсюджванне інфармацыі аб веравучэнні асобамі, якія на гэта не ўпаўнаважаны.