На мінскай пляцоўцы “Тэрыторыя правоў” прайшла сустрэча назіральнікаў-валанцёраў, якія прымалі ўдзел у назіранні за галасаваннем падчас парламенцкіх выбараў. Гэта была сустрэча “сярод аднадумцаў”, мэта якой – абмеркаваць агульныя ўражанні, парэфлексаваць: як прайшло назіранне і што рабіць далей?
- Фота: ПЦ "Вясна".
Каардынатар кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары” Уладзімір Лабковіч выказаў шчырую падзяку ўсім тым, хто прыняў удзел у назіранні – як датэрміновым, так і ў асноўны дзень.
“Хоць мы і працавалі тры месяцы [аналітычны маніторынг за выбарчым працэсам – Заўв.], дзве трэці працы зрабілі вы”, – падкрэсліў Уладзімір Лабковіч.
- Уладзімір Лабковіч. Фота: ПЦ "Вясна"
Інфармацыя, якую назіральнікі падавалі ў сваіх справаздачах, выкарыстоўвалася ў інфармацыйных паведамленнях і была выкарыстана для фінальнай аналітычнай справаздачы.
«Прадстаўнікі БДІПЧ АБСЕ падчас наведвання выбарчых участкаў сустракалі нашых назіральнікаў і потым казалі: “у вас такая класная і цудоўная моладзь”», – адзначыў Уладзімір Лабковіч.
- Фота: ПЦ "Вясна".
Каардынатар сеткі назіральнікаў Алег Пашкевіч падкрэсліў, што фота выніковых пратаколаў ды непасрэднага працэсу падліку галасоў, якія змаглі зрабіць назіральнікі, былі вельмі карыснымі.
- Падлік галасоў на адным з мінскіх участкаў. Фота назіральніка.
“Чалавек з амбасады паглядзіць на гэтыя фота і скажа: “Не, мы не прызнаем гэтыя выбары”, – падкрэсліў Алег Пашкевіч.
- Праваабаронца Алег Пашкевіч. Фота: ПЦ "Вясна".
Назіральнікі абмеркавалі, што можна было б палепшыць у арганізацыі працэсу назірання ў будучыні:
“З-за таго, што нам забаранялі рабіць фота на тэлефон, ці можна было б павесіць на кожнага назіральніка такія відэа-рэгістратары, якія выкарыстоўваюць кантралеры ў транспарце?”, – прапанаваў адзін з назіральнікаў.
“Нажаль, не, – адказаў Уладзімір Лабковіч. – Гэта немагчыма, бо камісіі забараняюць не фатаграфаваць мабільнымі тэлефонамі, а – фатаграфаваць у прынцыпе. Яны ніколі на гэта не пагадзяцца”.
- Фота: ПЦ "Вясна".
Удзельнікі назіранняў падзяліліся і сваімі ўражаннямі:
“Вось я хадзіў на надомнае назіранне, – распавёў адзін з іх. – А як такое бывае, што чалавек у спісах галасавання на даму ёсць, але галасаваць адмаўляецца?”
“А я хачу распавесці пра танныя маніпуляцыі з боку камісіі. Калі я прыйшоў у якасці назіральніка, яны ўзялі маё накіраванне і сказалі: “Не, тут не ваша прозвішча”, але аддаваць адмовіліся. Добра, што ў мне была копія”.
- Фота: ПЦ "Вясна".
“Я заўважыў, што ў камісіі ляжыць пратакол з подпісамі ўсіх яе сяброў. Я кажу: “Навошта ён вам? Гэта ж парушэнне!” На што мне адказваюць: “Чаму? Ён жа пусты!”
“Я чуў, як нехта з сяброў камісіі выказаўся: “Шашок увогуле абнаглеў да таго, што папрасіў пералічыць галасы!”
- Фота: ПЦ "Вясна".
“А я не бачыў падліку галасоў, бо камісія мяне дагэтуль выдаліла. Прычына: за фота з бліскаўкай. Але ж я ўвогуле нават і не фоткаў”.
“Калі я пачала назіраць за датэрміновым, тут жа пра гэта даведаліся з майго факультэту. Куратар нават пісаў характарыстыку на мяне. Я запытала, у чым прычына? Я ж нават не ад палітычнай партыі, а удзельнічаю ў незалежным назіранні. А мне адказалі: “Ёсць розныя меркаванні, і калі вы знаходзіцеся ў дзяржаўнай арганізацыі, то некаторыя арганізацыі не лічацца незалежнымі. Але да вас ніякіх санкцый не будзе таму, што вы вучыцеся на платным”.
“Я чуў, як удзельніца камісіі запыталася: “А калі будзем запаўняць спісы студэнтаў?”
“Праваабаронцы за свабодныя выбары” збіралі таксама інфармацыю пра факты ціску на студэнтаў з боку адміністрацый універсітэтаў (прымус да датэрміновага галасавання на выбарах). Хоць выбары і скончыліся, але форма працуе дагэтуль, распавёў праваабаронца Зміцер Салаўёў.
- Праваабаронца Зміцер Салаўёў. Фота: ПЦ "Вясна".
“А калі на вас раптам пачнуць ціснуць за тое, што вы былі нашым назіральнікам, абавязкова паведамляйце праваабаронцам!" – адзначылі праваабаронцы.
Сустрэчу назіральнікаў арганізавала Валанцёрская служба "Вясны". Яе каардынатарка Марфа Рабкова і праваабаронца Наталля Сацункевіч распавялі пра магчымасць уключэння і ў іншыя віды дзейнасці: напрыклад, маніторынг за судамі, а таксама за мірнымі сходамі ў якасці назіральнікаў. А яшчэ плануецца назіранне за прэзідэнцкімі выбарамі, якія адбудуцца ў жніўні. Але праваабаронцы пачнуць рыхтавацца загадзя:
“Праца нашай кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары” пачнецца з траўня. І мы правядзем паглыбленыя трэнінгі для нашых назіральнікаў – таму запрашаем у каманду! – адзначыў Уладзімір Лабковіч. – Не унывайце! Мы ўсе дакладна пабачым дэмакратычныя змены ў нашай краіне”.
Крыніца: “Сустрэча аднадумцаў”: назіральнікі і праваабаронцы абмеркавалі працу на выбарах Фота