Бешанковіцкі райвыканкам падвёў вынікі конкурса эскізных праектаў памятнага знака Льву Сапегу, абвешчанага сёлета ў студзені. На конкурс былі прадстаўлены 12 праектаў, якія ацэньвала журы з «экспертаў у галіне мастацтва з Мінска і Віцебска, а таксама прадстаўнікі нашага раёна», як піша мясцовая газета «Зара». Аўтарскія прапановы нідзе не публікаваліся, шэраговых жыхароў рэгіёна з імі не знаёмілі. Паводле рашэння журы, пераможцам абвешчаны праект мінскага скульптара Івана Міско. Пасля ўвасаблення ў бронзе памятны знак усталююць у гарадскім парку.

Як будзе выглядаць правакацыйны мастацкі артэфакт, і хто аўтар, пакуль не паведамляецца. Але ўжо адна назва «Рэйкавая вайна» гучыць па цяперашніх часах двухсэнсоўна. Магчыма, арт-аб’ект будзе перайменаваны, і да 9-га траўня ў гарадскім пасёлку Обаль, што ў Шумілінскім раёне, ён з’явіцца ўжо пад іншай назвай. Паводле афіцыйнай інфармацыі з дзяржСМІ, такім чынам вырашана ўшанаваць памяць пра дзейнасць падпольнай камсамольскай брыгады «Юныя мсціўцы», якая дзейнічала тут падчас Вялікай Айчыннай вайны (1942-1943гг). За гэты час была здзейснена 21 дыверсія, сярод іх - падрыў вадакачкі і трох мастоў, падпал ільнозавода, знішчэнне некалькіх эшалонаў і аўтамашын. Дзве ўдзельніцы Обальскага камсамольскага падполля, Зінаіда Партонова і Ефрасіння Зянькова, былі ўзнагароджаны званнем Герой Савецкага Саюзу.

Са згоды ўладаў Латвіі ў сёлета ў лістападзе была разбурана частка «Кургана дружбы» – савецкага мемарыяльнага комплексу, узведзенага ў 1959 года на стыку межаў Беларусі, Расеі і Латвіі. Прыняўшы цвёрдую пазіцыю наконт знішчэння помнікаў савецкага перыяду, латвійскі ўрад пастанавіў разбурыць тую частку кургана, якая знаходзілася на тэрыторыі Латвіі. Але ў Беларусі рашэнне суседняй краіны было названа «здрадай», «фальсіфікацыяй гісторыі» і горача асуджана праўладнымі прапагандыстамі. Неўзабаве з’явіліся і прапановы «аднавіць гістарычную справядлівасць: з ідэяй стварыць новы курган выступіла кіраўніца наваполацкага пашуковага атраду Святлана Камагорцава.

Яшчэ ў ліпені ўрад Латвіі вырашылі канчаткова разарваць гістарычную сувязь з Расіяй яе сатэлітам Беларуссю праз знішчэнне 69 помнікаў, звязаных з падзеямі Другой сусветнай вайны.

На шыльдзе змешчаны QR-код, які вядзе на рэсурс, дзе можна пазнаёміцца з трагічнай гісторыяй гэтага месца. Ініцыятыва размяшчаць мемарыяльныя шыльды з QR-кодамі належыць удзельнікам праекта «Сохраним историю» – праўладнай грамадскай структуры «Патриоты Беларуси», зяржаўным  прафсаюзам і Нацыянальнай кадастравай агенцыі. Але варта нагадаць, што даўней дзяржаўныя ўлады планавалі стварыць на гэтым месцы сапраўдны мемарыял і нават зрабіць музей віцебскага гета ў будынку былога раённага дома культуры. Прасцей, вядома, абмежавацца шыльдай.

29 кастрычніка група жыхароў Воршы ўшанавалі памяць расстраляных ахвяраў сталінізму ва ўрочышчы Кабыляцкая гара. Пра гэтае трагічнае месца стала вядома яшчэ за некалькі год да таго, як адкрылася праўда пра менскія Курапаты: у верасні 1982 года ў Воршы падчас будаўніцтва чыгуначнага адгалінавання Ворша-Паўночная была знойдзена яма з рэшткамі целаў 50 расстраляных. Але дакладная колькасць загінулых тут людзей не вядомая, паводле розных ацэнак – ад 300 да 5000 чалавек. У 1989г. тут прайшоў першы мітынг-рэквіем, арганізаваны тагачаснымі сябрамі Беларускага Народнага Фронту. У 1990г. па ініцыятыве аршанскай грамадскасці на месца расстрэлаў быў пастаўлены першы мемарыяльны крыж.

Бетонны бюст вырабу 1969г. з’явіцца каля паліклінікі №4, якая носіць імя Леніна. Калісьці падобны артаб’ект тут ужо быў, але ўночы з 4 на 5 жніўня 1994-га году яго пашкодзілі невядомыя асобы. Аднаўляць бюст не сталі, бо ідэі правадыра сусветнага пралетарыяту, дый памяць пра яго самога ўжо не ўяўляліся абсалютнымі каштоўнасцямі на мяжы ХХ і ХXІ стагоддзяў. І вось больш як праз 25 гадоў мясцовыя ўлады вырашылі, што Ленін каля паліклінікі ягонага імя проста неабходны. Меркаваннямі гараджан, як і зазвычай, улады не пацікавіліся.

23 жніўня распачаўся дэмантаж помніка савецкім салдатам у рыжскім парку Перамогі. Рашэнне пра знос было прынятае Думай гораду Рыгі яшчэ 13-га траўня. А праз тры дні віцебскія прадстаўнікі ЛДПБ, «Белай Русі» і БРСМ на знак пратэсту зладзілі несанкцыянаваны пікет каля консульства Латвіі. Удзельнікаў несанкцыянаваная масавай акцыі, якія паводзілі сябе агрэсіўна і заміналі руху мінакоў, віцебская міліцыя «не заўважыла»- ніхто не быў пакараны за парушэнне заканадаўства аб масавых мерапрыемствах. Насупраць, рыжская паліцыя затрымала некалькі чалавек з ліку мясцовых прыхільнікаў «русского мира», якія выйшлі пратэставаць супраць дэмантажу помніка.

«Аршанская газета» паведаміла, што на вуліцы Савецкай будзе ўсталявана скульптурная кампазіцыя «Семья – залог мира». Яна мае з’явіцца на беразе Дняпра дзякуючы фонду «Созидающий мир» і асабіста ягонаму заснавальніку Вячаславу Заранкову. Замоўчваецца, што такі самы помнік летась быў усталяваны на Кіпры, у курортным горадзе Ай-Напа…

26 лістапада Беларусь адзначыць 89-годзьдзе з дня народзінаў клясыка нацыянальнай літаратуры Ўладзімера Караткевіча. Напярэдадні сьвята, 24 лістапада, віцябляне сабраліся ля помніка пісьменьніку, каб выказаць словы падзякі «дзядзьку Ўладзімеру», ускласьці да помніка кветкі і запаліць зьнічкі. Гучалі вершы, узгадваліся героі...