Абяцаньне дасьледаваць мясцовасьць ва ўрочышчы Кабыляцкая гара – афіцыйна прызнаным месцы расстрэлаў – ёсьць у пісьмовым адказе мясцовым актывістам, якія выказалі пратэст супраць будаўніцтва дарогі «на трупах».

Для ўніятаў Полацку і звычайных месьцічаў стала ўжо завядзёнкай адзначаць Восеньскія Дзяды малітвай ля крыжа, пастаўленага ва ўшанаваньне ахвяраў сталінізму. Але сёлета людзей, што прыйшлі з кветкамі і зьнічкамі на могілкі ў Бельчыцах, на ўскрайку якіх усталяваны памятны крыж, ужо чакалі: побач стаяў цывільны аўтамабіль зь невядомымі ўнутры.

Пакуль улады Віцебскага раёну адмаўляюцца прызнаваць урочышча Хайсы месцам масавых расстрэлаў 1930-х гадоў, грамадзкія актывісты ўшаноўваюць памяць забітых памагатымі сталінскага рэжыму. На цяперашні момант у лесе ўсталяваныя 33 крыжы памяці.

Галоўнае ўпраўленьне юстыцыі Віцебскага аблвыканкаму адмовілася зарэгістраваць гісторыка-асьветніцкае грамадзкае аб’яднаньне “Хайсы”. Падставай для адмовы сталі шматлікія, паводле ацэнкі чыноўнікаў, парушэньні, якія дапусьцілі заяўнікі пры афармленьні рэгістрацыйных дакумэнтаў.

У межах кампаніі «Тыдзень супраць сьмяротнага пакараньня» ў вёсцы Стаўры, што пад Воршай, прайшла тэматычная дыскусія «Масавыя рэпрэсіі і сьмяротнае пакараньне». Партыйныя і грамадзкія актывісты Аршанскага рэгіёну, журналісты і праваабаронцы зь Менску і Віцебску, сваякі рэпрэсаваных і проста неабыякавыя грамадзяне абмеркавалі праблему сьмяротнага пакараньня ў Беларусі.

У Воршы распрацоўваецца новы генэральны плян, які вызначыць, якім будзе горад да 2030 году. Сярод прапанаваных архітэктарамі пунктаў ёсьць і скандальны: плянуецца пабудаваць дзьве дарогі, якія пройдуць наўпрост па месцах масавых сталінскіх расстрэлаў на Кабыляцкай гары і каля Магілёўскай шашы.

23 верасьня сябры ініцыятывы “Хайсы” за кошт уласных сродкаў і ахвяраваньняў неабыякавых грамадзянаў на ўскрайку расстрэльнага лесу непадалёк ад вёсак Хайсы і Дрыкольле ва ўшанаваньне памяці забітых там беларусаў усталявалі тры мэталёвыя крыжы.

Мясьціны каля вёскі Хайсы Віцебскага раёну могуць быць прызнаныя мэмарыяльнымі. Пра гэта гаворыцца ў адказе зь Віцебскага аблсавету, дасланым старшыні Віцебскай абласной арганізацыі партыі БНФ Кастусю Смолікаву.

Сябры гісторыка-асьветніцкага грамадзкага аб'яднаньня «Хайсы» падалі ў галоўнае ўпраўленьне юстыцыі Віцебскага аблвыканкаму неабходныя для рэгістрацыі дакумэнты.

Алеся Фурс (Умпіровіч) памерла на 92-м годзе жыцьця. У часе вучобы ў Пастаўскай настаўніцкай сэмінарыі Алеся ўступіла ў Саюз беларускіх патрыётаў. 25 сакавіка 1946 году для цырымоніі прысягі сяброў арганізацыі на вернасьць Беларусі намалявала «Пагоню».