Надоечы грамадзкасьць даведалася, што парэшткі 172 чалавек, знойдзеныя ў лесе пад Хайсамі, з вайсковымі ўшанаваньнямі былі перапахаваныя на воінскім мэмарыяле станцыі Лосьвіда. Улады пераконваюць: людзі загінулі за часам Другой сусьветнай вайны. Пракамэнтаваць падзею мы папрасілі кіраўніка грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы», краязнаўцу Яна Дзяржаўцава.

Парэшткі расстраляных людзей, знойдзеныя ў лесе каля вёскі Хайсы Віцебскага раёну, перапахавалі ў Лосьвідзе. Паводле афіцыйных зьвестак, пазабіваныя – ахвяры Вялікай Айчыннай вайны. Аднак прадстаўнікі грамадзкасьці, якія правялі ўласнае расьсьледаваньне, упэўненыя: загінулыя – ахвяры сталінізму.

24 траўня сябры камісіі па ўшанаваньні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяраў войнаў, створанай пры Віцебскім райвыканкаме, сустрэліся з прадстаўнікамі грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы». Грамадзяне задалі чыноўнікам з тузін пытаньняў, але толькі на нешматлікія зь іх пачулі ўцямныя адказы.

29 красавіка сябры аргкамітэту па стварэньні грамадзкай ініцыятывы «Хайсы» правялі сваё чарговае паседжаньне. Ян Дзяржаўцаў, як кіраўнік ініцыятывы, пазнаёміў аднадумцаў з працай, праведзенай за два апошнія месяцы.

Пяцёра жыхароў Віцебску, сяброў КХП БНФ, зьвярнуліся ў адміністрацыі Першамайскага і Чыгуначнага раёнаў Віцебску па дазвол правесьці акцыі да 98-х угодкаў утварэньня Беларускай Народнай Рэспублікі.

Праз зварот у Камітэт ААН па правох чалавека (КПЧ) віцебскаму сябру Кансэрватыўна-хрысьціянскай партыі БНФ Яну Дзяржаўцаву ўдалося адстаяць свае правы на выказваньне меркаваньня і на мірныя сходы. Згодна з рашэньнем КПЧ, прынятаму надоечы, прадстаўнікі дзяржавы неабгрунтавана абмежавалі правы апазыцыйнага актывіста, калі затрымалі яго з плякатам у падтрымку байкоту выбараў і пакаралі штрафам нібыта за незаконны пікет.

Месца пахаваньня савецкіх вайскоўцаў часоў Другой сусьветнай вайны сябрам партыі КХП БНФ Яну Дзяржаўцаву і Пятру Сарапеню паказала Секачова Людміла Сямёнаўна, жыхарка вёскі Казлы. Ва ўшанаваньне памяці пахаваных напрыканцы мінулага году партыйныя актывісты ўсталявалі драўляны крыж.

Хрыстафор Жаляпаў, каардынатар па Віцебскай вобласьці ПАГА «Рух “За свабоду”», Аляксей Гаўруцікаў - давераная асоба колішняга кандыдата ў прэзыдэнты Рэспублікі Беларусь, а цяпер палітвязьня Статкевіча Мікалая Віктаравіча, Ян Дзяржаўцаў, сябра КХП БНФ, і Кастусь Смолікаў, намесьнік Віцебскай абласной рады партыі БНФ падалі заяву ў Віцебскі гарвыканкам аб правядзеньні вулічнага шэсьця і мітынгу. Імпрэзы заплянаваныя на 27 ліпеня.

У Віцебску і Наваполацку мясцовыя ўлады забаранілі пікеты, прымеркаваныя да чарговай гадавіны Чарнобыльскай трагедыі. У Наваполацку заяўку на пікет падаваў Яўген Парчынскі, на што атрымаў адказ ад намесьніка старшыні гарвыканкаму Альберта Шакеля, які напісаў заяўніку, што пікет забараняецца, бо заяўка на яго правядзеньне пададзеная з парушэньнем дзеючага заканадаўства.

У судзе Гарадоцкага раёну завяршыўся разгляд скаргі Яна Дзяржаўцава на парушэньне адказнымі работнікамі Гарадоцкага райвыканкаму закону «Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб». Судзьдзя Алена Віхаценка скаргу актывіста не задаволіла, паверыўшы сьведцы – начальніку аддзелу жыльлёва-камунальнай гаспадаркі райвыканкаму Тацьцяне Пушковай.